Her sezonun ardından her yerde yılın 11’leri, en iyileri ve kötüleri seçiliyor. Bu seçimle rüzerinden hareketle sezon içindeki günlere dönülüp haklılık haksızlıktan dem vuruluyor. Lige veda edenler, son anda paçayı kurtaranlar, hedefsizler , Avrupa’yı kovalayanlar ile ortaya karışık bir lezzet sunulan ligimizden zevk almanız damak tadınıza bağlı ancak ligde hedefsiz olmanın bir maç için 1,2 Milyon TL’ye patlayacağını belirtmek lazım.
Geçtiğimiz sezondan itibaren başlayan ve Canlı Yayın hakları Digiturk, Özet Yayın hakları Trt ve mobil yayın hakları için Avea’nın yüklü paralar ödediği sezonun bu seneki bilançosu kabaca 453,4 Milyon Dolar.
Canlı Yayın hakları için 321 Milyon $ ödeyen Digitürk’ün yanında Trt 40,21 Milyon $ ödedi, Türk Telekom ise mobil haklar için 13,5 Milyon $ harcadı. Yapılan anlaşma ile bu bedellerin her sezon %10 artırılacağı karara bağlandı. O zaman federasyon ve yayıncı kuruluşlar sözlerini tuttu ise bu 3 kuruluştan KDV ve federasyon payı hariç 453,4 milyon $ bir gelir sağlanması ve Süper Lig kulüplerine aktırılması gerekiyor.
Peki bu para nasıl dağıtılıyor? Muhtemelen bunu bilmeyen yoktur ancak hatırlatmak gerekirse,
1. Yüzde 11`i Süper Lig`de şampiyon olan takımlara, şampiyonluk sayılarına göre,
2. Yüzde 35`i 18 Süper Lig kulübüne eşit Katılım ve Dayanışma Primi olarak,
3. Yüzde 45`i puan performansına bağlı Başarı Primi olarak,
4. Yüzde 9`u ise Süper Lig`i ilk altı sırada bitirecek takımlara sezon sonu başarı primi ödülü olarak,
Kulüplere dağıtılıyor.
O halde bu 2012/13 sezonu için;
Şampiyonluk Primi : 49,8 Milyon $ / 1 Adet Şampiyonluk için 890bin $
Eşit Katılım Payı : 158,7 Milyon $ / Kulüp başına 8,816 Milyon $
Performans Payı : 204 Milyon $ / 1 puan için 245bin $
İlk 6 Başarı Payı : 40,8 Milyon $
Bu kriterleri saydıktan sonra 2012 / 13 sezonun da en çok kazanan takımı tahmin etmek zor değil. Ligi şampiyon tamamlayan Galatasaray kasasına 55,4 Milyon $ koydu ve bu tüm gelirin %12,2’sine denk geliyor. Ligin en az kazanan takımı ise 14,2 Milyon $ ile Mersin İdman Yurdu oldu.
Süper Ligin en fazla kazananı en az kazananına göre tam 3,9 misli fazla kazanıyor.
Yukarıdaki tablo performans priminin ne şekilde kulüplere dağıtılacağını gösteriyor. Kulüpler Federasyona aylık fatura kestikleri için dönem içinde kur oynamalarından dolayı tutarları dolar cinsinden vermek daha sağlıklı sonuç verecektir.
Ligi ilk 6 sırada bitiren takımların kazandıkları tutar dağıtılan tutarın %49,23’üne denk geliyor. Kalan %50,77 diğer 12 takım arasında paylaştırılıyor.
Bu sezon %10 barajını açan iki takım bulunuyor. Ligi ilk sırada bitiren Galatasaray ve Fenerbahçe havuzdan %23,32 oranında pay almayı başardılar. İki kulübün kasalarına puan cetvelinde bulundukları yer sayesinde 105,7 Milyon $ girdi.
Bu paralar ne kadar büyük olsada İngiltere’nin yanına bile yaklaşamıyor. 2012 / 13 sezonunda İngiltere Premier Lig kulüplerinin yayın haklarından kazandıkları para 1,46 Milyar $ olurken Bundesliga’da bu rakam bize nispeten yakın; 532 Milyon $.
Türkiye ve Almanya yayın gelirlerini üst üste koyduğumuyda aradaki fark yine Bunderliga kadar. Bu farkı yaratan ise Premier Ligin yurtdışı yayın haklarından kaynaklanıyor. Premier Lig takımları 2012/13 sezonu için 570 Milyon $’ı eşit paylaştılar ve kulüp başına 28,5 Milyon $ kazandılar.
Premier Lig’in ulaştığı büyüklüğün anlamak için en az kazanan ile en çok kazanan arasında dengeye bakmak gerekli. Premier Ligin en çok kazananı Man Utd ile en az kazanan QPR arasında 1,5 misli fark var. Türkiye’de bu fark 3,9, yükselen yıldız Bundesliga’da ise 2,5.
Bundesliga’nın en çok kazananı ise Şampiyonlar Ligi şampiyonluğunu da kazanan Bayern oldu. 2012/13 sezonunda Bundesliga’da dağıtılan 532 Milyon $’ın 46,5 Milyon $’ını Bayer kasasına koyarken en az kazanan kulüp 18,6 Milyon $ ile Fürth oldu.
Rekabeti tabana yaymak ve yarışmacı takımları artırmak için yayın gelirlerinin doğru paylaştırılması oldukça önemli. Havuz sistemi kullanmayan İspanya’da durum ortada. 2 dev sürekli ligi domine ediyor ve ligi üçüncü bitirmek ciddi bir başarı sayılıyor. İki takımdan biri tökezlediği anda diğeri için şampiyonluk şarkıları söylemek çok uzun zaman almıyor.
Doğru planlama ile bir çok sorunu çözmek mümkün. Örneğin kulüplerin alacaklarının belli bir kısmı futbolcu alacakları için bloke edilip ödeme yapıldıkça bloke çözülmesi, stadyumların daha insanı şartlara getirilmesi için yayın gelirinden bir payın ayrılmasının zorunlu kılınması gibi tedbirler alınması oyunun seyir zevkini ve rekabeti daha yukarı çekecek uygulamalar olabilir. Havuz sisteminde yapılacak ufak tefek değişikliler ile performans payının artırılması, eşit payın yükseltilmesi, düşene de bir tekme vurmayarak paraşüt ödemesi yapılabilir.
Yayın gelirleri bu sektörün amiral gemisi, bu gemideki gaminetin düzgün paylaşılması herkesi mutlu eder.
0 yorum:
Yorum Gönder